Hjálmfríðarból - leifarnar af bresku ratsjárstöðinni á Darra - Hjálmfríðarból
Gylfi Kristinsson
Í góðu veðri er upplagt að ganga upp á Darra, fjallið fyrir ofan Hjálmfríðarból.
Um er að ræða þriggja til fjögurra klst. gönguleið.
Á þessari leið er að finna ýmsar menjar um veru breska herliðsins sem bjó um
sig í Aðalvík á stríðsárunum 1940-45. Á heimasíðu félagsins Hjálmfríðarból er
að finna svipmyndir frá þessum tíma. Það eykur mjög gildi gönguferðarinnar að
lesa stórfróðlega grein eftir Friðþór K. Eydal um ratsjárstöðvar í Aðalvík sem
birt er í 36. ársriti Sögufélags Ísfirðinga 1995-1996 (bls. 88-159). Í
greininni er að finna ítarlega frásögn um um umsvif Breta á Sæbóli og næsta
nágrenni í seinni heimsstyrjöldinni. Með henni eru birtar fjölmargar myndir.
Haldið er frá Hjálmfríðarbóli annað hvort rakleitt yfir Traðará og í gegnum
leifarnar af breska kampinum eða haldið út á Aðalvíkurbraut og upp slóðann að
Görðum. Í báðum tilvikum er rétt að staldra við í kampinum og skoða ummerki.
Frá kampinum er farið eftir Bretaveginum að rótum Darra og haldið upp á fjallið
þar sem togbrautargálgi liggur í grasinu. Hlíðin er nokkuð brött en alls ekki
ofviða óvönu göngufólki. Venjulega er gengið bent upp eftir togbrautinni. Á
nokkrum stöðum í miðri brautinni standa upp úr jörðinni tveggja til þriggja
þumlunga langar járnnibbur (leifar af tólum sem tilheyrðu brautinni). Því ber
að sýna fyllstu aðgæslu þegar þessi leið er farin.
Þegar upp er komið blasir við sléttlendi en fjær í hásuðri ber við hæðardrag.
Rústirnar af ratsjárstöð Breta standa efst á hæðardraginu. Fólki er frekar
ráðið frá því að halda beint af augun að stöðinni þar sem á þeirri leið eru
mýrarflóar og keldur. Hægara er að halda til hægri (vesturs) á fjallsbrúninni
og fara eftir góðum vegi sem liggur yfir fjallið að kampinum. Þessi leið er
eitthvað lengri en mun greiðfærari en mýrarflóinn. Á hægri hönd á göngunni út
að ratsjárstöðinni er Skáladalur. Auðvelt er að komast niður í dalinn fyrir
neðan leifarnar af ratsjárstöðinni. Í Skáladal var verstöð Aðalvíkinga og
aðalútræði þeirra um aldir. Á sjávarbakknum má sjá tóftir af bænum og miklar
verbúðarrústir. Úr Skáladal er auðveld ganga á Rit sem skilur að Djúp og
Aðalvík. Ekki er úr vegi að gera lykkju á leið sína í góðu veðri og skoða
ummerki í Skáladal og ganga á Rit. Gera má ráð fyrir að taka muni tvær til
þrjár klst. að ganga þennan krók. Ýmsan fróðleik um Skáladal er að finna í
árbók Ferðafélags Íslands 1994 bls. 109 og um Skáladalsdrauginn er fjallað í
Hornstrendingabók.
Ýmislegt er að sjá í leifunum af breska skálahverfinu upp á Darra. Raunar væri
gaman að reyna að endurbyggja þetta að einhverju leyti og halda til haga því
sem þarna er að finna sem nú er í algjörri niðurníðslu og ekkert hirt um.
Nefna má að skálaveggirnir eru að nokkru leyti uppistandandi. Þarna má sjá
nokkrar ljósvélar sem notaðar voru til að framleiða rafmagn fyrir
ratsjárstöðina. Enn fremur tvær riðgaðar loftvarnarbyssur af gerðinni Oerlikon
og ýmislegt fleira. Á þessum stað er ástæða til að sýna varúð. Þarna rís
Grænahlíðin þverhnýpt úr sjó og ekki ráðlegt að fara of framarlega á brúnina.
Útsýni er frábært til allra átta og GSM símasamband oftast mjög gott.
Best er að halda til baka sömu leið og fara niður af fjallinu efst á brúninni
þar sem togbrautin endar. Minna má á járnnibburnar í togbrautinni, sbr. það
sem fram kemur hér að framan.
Hjálmfríðarból - leifarnar af bresku ratsjárstöðinni á Darra - Hjálmfríðarból
This document was generated using the
LaTeX2HTML translator Version 2K.1beta (1.47)
Copyright © 1993, 1994, 1995, 1996,
Nikos Drakos,
Computer Based Learning Unit, University of Leeds.
Copyright © 1997, 1998, 1999,
Ross Moore,
Mathematics Department, Macquarie University, Sydney.
The command line arguments were:
latex2html -dir html -split 0 -no_navigation darri.tex
The translation was initiated by Kristinn Bjorgvin Gylfason on 2002-01-10
Kristinn Bjorgvin Gylfason
2002-01-10